LET OP: lange post (meer dat 3.500 woorden…) met veel foto’s!

Op 12 april heb ik mijn Mango “onthoofd”… Omdat ik een boel kleine klusjes in de fiets wilde doen waar ik véél beter bij kan zonder de topkap erop, heb ik besloten deze eraf te halen. Dat demonteren viel eigenlijk nog helemaal niet tegen: gewoon een kwestie van 11 boutjes verwijderen (sommigen wel erg lastig bereikbaar…), aardappelschilmesje in de naad tussen beide helften en dan langzaam “rond” werken.

Naderhand wil ik de kap weer monteren met rubber o.i.d. als afdichting ertussen in plaats van kit. Op die manier is de kap nog eenvoudiger te demonteren in de toekomst.

Deze keer heb ik er bewust voor gekozen om eerst een tijdje met de fiets te rijden, voordat ik eraan ga sleutelen. En niet zoals ik normaal doe er gelijk op “aan te vallen”… Alleen de hoognodige dingen, zoals het vervangen van het kapotte freewheel, heb ik wel gedaan. Op die manier kreeg ik eerst een goed beeld van alle kleine en grotere aandachtspunten en kon ik ze allemaal in één keer aanpakken. Dat moment was dus nu gekomen 😊

Verlichting
Waar ik me al aan erger sinds ik de fiets heb, is de verlichting. Niet zozeer de lichtsterkte, die is heel aardig, maar de bevestiging. In een velomobiel kun je van binnenuit de hoogte van je koplamp(en) verstellen. Dat is uiteraard mooi maar de gekozen constructie is niet bepaald spelingsvrij. Daarnaast is de meerdelige aluminium strip waar de lamp op gemonteerd zit erg lang, waardoor deze enorm gaat trillen bij onregelmatig wegdek. En daarbij tegen de randen van het gat in de neus waar de lamp doorheen steekt rammelt. Zwaar irritant!

Het laatste punt is, dat de lamp door zijn eigen gewicht de neiging heeft om langzaam voorover te zakken, totdat deze alleen nog maar de binnenkant van de neus verlicht… De klem constructie is niet zo solide en door de erg beperkte ruimte lastig stevig genoeg vast te trekken in de neus van de Mango.

Hoog tijd dus om hier wat aan te doen. Ik heb de bevestigingsbeugel zo afgesteld dat de losse delen nu één rechte lijn vormt en deze met een extra bout vastgezet. Er zit nu weinig beweging meer in 😊 Het draaipunt heb ik ook verbeterd en daarmee nagenoeg spelingsvrij gekregen. In het donker heb ik hem helemaal goed afgesteld voordat ik alles vast heb gezet. De lamp zelf heb ik, na het correct afstellen, op de steun geborgd met een boutje dwars door de bevestigingsband. Voor het stelmechanisme heb ik een nieuw steuntje gemaakt.

Al met al voelt het geheel vele malen stabieler 😀 en het verstellen gaat soepel en zonder speling. Ben erg benieuwd hoe dit zich gaat gedragen op slecht wegdek de komende tijd maar ik heb goede hoop dat ik nu van het gerammel af ben.

Achterdemper
Bij controle van alle bouten, moeren en draaipunten, bleek dat de borgmoer onder aan de Risse achterdemper was losgelopen… Dus heb ik de demper gedemonteerd, schoongemaakt en de borgmoer weer goed vastgemaakt. Het M8/M6 verloop draadeind heb ik iets ingekort omdat dat iets te lang was.

De bevestiging van de demper met twee tie wraps aan de dwarsbalk blijft een aparte constructie, maar het functioneert prima 😀

Crank
Eén van de dingen die ik ook in de Mango wilde proberen was een kortere en ook wat bredere crank. Op de trike bevalt dat namelijk goed. De nieuwe crank heeft ook iets andere bladen waardoor de verschillende verzetten beter zouden moeten aansluiten in de range waar ik meestal in rij.

Het monteren van de nieuwe crank, een 152 mm Suntour crank die ik op Ebay heb gekocht, was simpel: een kwestie van het omwisselen van de trapas en de cranks. De trapas zelf heb ik een klein stukje naar voren gezet om het verschil in cranklengte op te vangen. Ben benieuwd!

Kettingspanner
Op het blog van Harry Lieben had ik gelezen over het omkeren van de kettingspanner om zodoende een betere kettinglijn te krijgen. Ook kun je op die manier één kettingbuis weglaten. Dat wilde ik wel proberen, dus heb ik eerst de kettingspanner gedemonteerd en schoongemaakt. De wieltjes heb ik vervangen met die uit de X9 derailleur (zie hieronder). Die had ik toch over en zijn kogelgelagerd.

In mijn voorraad trekveren heb ik een passende veer gevonden en daarmee heb ik de spanner weer gemonteerd. En dat is erg goed gelukt! De kettingloop is mooi rustig en ik heb de spanner netjes in lijn kunnen zetten met het middelste blad waar ik het meeste mee rij. Later heb ik de trekveer nog vervangen door een nieuwe en wat sterkere, de veer die ik eerst gemonteerd had was toch iets te lang op het kleinste kettingwiel.

Achterderailleur
De grootste ergernis die ik had met de Mango was de schakeling achter. Deze wordt verzorgd door een gemodificeerde Deore derailleur en deze heeft sinds ik de fiets heb niet lekker geschakeld. Ik had zo’n zelfde derailleur op de Shockproof en ook daar beviel die niet… Nadat ik hem op de Shockproof vervangen had door een SRAM X9 heb ik geen shift meer gemist! SRAM schakelt erg trefzeker en ik heb ook nooit enige moeite met afstellen: derailleur monteren en het wieltje in de kooi goed uitlijnen met de cassette in de uiterste posities. Dan kabel strak trekken en vastzetten. That’s it! Geen gedoe met na stellen zoals bij Shimano wel vaak nodig is, ik heb dit nu drie keer zo gedaan en steeds schakelt de boel dan gelijk soepel en trefzeker 😊.

Zo ook in de Mango, al duurde het wel even voordat ik de X9 kon monteren… Er past op de tussenas van de Mango namelijk géén standaard derailleur. De bevestiging aan de derailleur hanger is anders (star in plaats van draaibaar) en de kooi moet vervangen worden door een schakelblok. Voor een normale kooi is simpelweg geen ruimte.

Uiteraard waren de onderdelen voor de Deore niet uitwisselbaar met de X9, dus voor de ophanging moest ik een nieuwe vulbus draaien. Het kunststof schakelblok liet zich gelukkig vrij eenvoudig aanpassen en overzetten, maar niet nadat ik de kooi van mijn gloednieuwe derailleur, op goed geluk, doormidden had geslepen. Bij dit type was de kooi namelijk niet demontabel…

Gelukkig is alles prima gelukt en de derailleur schakelt als boter! Eindelijk kan ik trefzeker álle versnellingen schakelen. Een testritje, zonder de topkap (erg vreemd…), bevestigde dat. Dit is een upgrade waar ik enorm veel plezier van ga hebben!

Overigens ben ik met de Shimano Dura Ace op de trike ook erg tevreden alsmede de Tiagra groep op mijn vakantiefiets. Het ligt ook een beetje aan het type fiets en het type derailleur denk ik. De Deore die op mijn Shockproof niet goed werkte, werkt nu feilloos op de fiets (MTB) van mijn dochter…

Kettingloop
Mijn Mango heeft in de ketting twee vol-aluminium kettingrollen zitten van Ginkgo. Een rol met 14 stalen tandjes en twee O-ringen waar de getrokken ketting op loopt en een kleinere rol met één O-ring in het midden voor de teruggaande ketting. Ondanks dat de ketting erg soepel loopt, ratelt hij een beetje in de allerlaagste versnellingen. De hoek tussen kettingrol en cassette is dan vrij groot. Ik ben bijna een hele dag bezig geweest met een aantal rollen, diverse combinaties, kettingbuizen etc. om dit te verbeteren, maar alle alternatieven die ik bedacht hadden toch weer andere issues. Ten lange leste heb ik alles weer gemonteerd zoals het zat… Het is even niet anders. In de versnellingen waar ik 99% van de tijd in rijd loopt de boel wel stil en licht.

Stuurgeometrie
Op basis van een aantal experimenten heeft Harry Lieben een nieuwe stuurplaten set ontwikkeld waarmee de stuurgeometrie van de Mango wordt verbeterd. De verbetering zou met name zitten in een betere rechtuitstabiliteit, het beter zelf centreren en een wat kleinere draaicircel. Daar had ik wel oren na, dus die wilde ik graag monteren.

De eerste stap was het uitbouwen van het gehele stuurmechaniek. Dat kan alleen met een heeeele lange inbussleutel die ik gelukkig kon lenen van Johan, Thnx! Na het uitbouwen bleken een paar van de kogelkopjes wel erg bruin te zijn van de roest en alleen krakend en piepend te bewegen. Ik heb ze eerst een nacht in de schoonmaakazijn gelegd, dat zou de roest moeten oplossen… En geloof het of niet, het heeft gewerkt! Ze kwamen erg schoon uit het potje en na nog even doorspuiten met remmenreiniger en een drupje olie, waren ze weer prima bruikbaar 😊

Nu de veerpoten ook verwijderd zijn, gaf me dat de kans om de wielkasten eens heel goed schoon te maken. Ook de remmen heb ik grondig schoongemaakt en gesmeerd.

Daarna heb ik eerst de wielophanging stangen vervangen door langere exemplaren en teruggeplaatst in de fiets. Dat ging nog relatief eenvoudig, ik had veel meer “gepiel” verwacht om de draadeinden weer door het frame te krijgen. Helaas zat één stang de eerste keer verkeerd om en kon ik alles nog eens opnieuw doen…

De stuurstangen en de korte stangen om het wiel exact mee te kunnen plaatsen in de wielkast volgden al snel. Al heb ik ook deze een aantal keer opnieuw moeten doen omdat ik o.a. de doorvoergaten in de onderkuip wat ruimer moest vijlen. Alle stangen heb ik uiterst nauwkeurig gemonteerd waarbij ik erg goed heb gelet dat beide zijden precies even lang zijn. Ook de sporing heb ik zorgvuldig ingsteld.

Al met al was dit een klus die me veel meer tijd heeft gekost dan verwacht maar die op zich wel erg goed ging. En als bonus heb ik ook eindelijk mijn stuur recht kunnen zetten (dat stond al een beetje scheef sinds ik de fiets had…).

Voorveerpoten
Een ander onderdeel dat Harry beschreef in de eerder genoemde post, was het vervangen van de voorveren door elastomeren. Hij gaf me in een mail aan dat hij ze zelf intussen niet meer gebruikte (vanwege weinig comfort bij koud weer) maar hij had er wel een paar die ik kon proberen….. In Duitsland zijn er een behoorlijk aantal rijders die ze nog wel gebruiken. Bevalt het niet dan zijn de veren zo teruggezet. Er is veel over te lezen in deze thread op het Duiste velomobiel- en ligfietsforum

Na het uitbouwen van de veerpoten vond ik precies wat ik verwacht had… speling! Ik voelde al speling aan beide zijden als ik het wiel bewoog. Zoals ik al dacht waren het niet de wiellagers maar de glijbussen in de demper. De bus, die nagenoeg pas om de demperstang moet zitten, was 15,23 mm op de grootste plaats en de demperstang 14,95 mm op de dunste plaats! Dus met zo’n 0,3 mm ruimte, vind ik het niet gek dat ik speling voel! De bussen zullen sowieso vervangen moeten worden en ik denk dat ik de demperstangen dan ook gelijk mee pak.

Na het vervangen van de glijbussen en plunjers, heb ik de veerpoten voorzien van ICE medium elastomeren van 10 cm lang. Daarmee zijn de dempers dus 20 mm ingekort, ook voor een betere wegligging. Ook mijn achterdemper heb ik iets ingekort en zover ik kan zien is de resterende grondspeling nog ruim voldoende. De veerweg met elastomeer is 22 mm tegenover de 32 mm met gewone veren en de fiets schommelt inderdaad veel minder (stilstaand). Ben benieuwd hoe het rijdt, de eerste indruk is dat ik een stuk sneller en strakker een bocht om kan 🙂

Stuur
Op het stuur zat al een tijdje wat speling. Niet op het kunststof POM blok in de kruiskoppeling, maar echt op de as die door het frame gaat. Deze draait in een kunststof bus en je zou zeggen dat die bus sneller slijt dan de as. Maar niets is minder waar, de as zelf was ingesleten! Na het demonteren blijkt deze van aluminium te zijn, geen wonder dat dat slijt! Dat is m.i. echt een ontwerpfout! Als ik een andere 12 mm as in de kunststof bus steek is de speling nagenoeg weg dus de bus was nog prima.

Dus heb ik van een stalen 12 mm buis een bus gemaakt, de aluminum as iets afgedraaid en deze stalen bus eromheen geperst en geborgd met wat Loctite. Dat is nu beter dan nieuw en draait weer spelingsvrij!

Bij het testrijden bleek dat fiets licht naar rechts trok. Omdat het alleen merkbaar is bij het rijden met losse handen, weet ik eerlijk gezegd niet of dat voor al mijn onderhoudswerk ook al het geval was.

Ik dacht eerst dat het lag aan een aanlopende rechter voorrem (de hevel bleef een beetje hangen) dus net zolang daaraan gewerkt totdat deze weer soepel gaat. Helaas bleek het niet de oorzaak/oplossing…

Sinds dat ik de fiets had stond het stuur wat scheef en dat had ik bij het opnieuw monteren recht gezet. Ik had hiertoe de doorgaande as (diezelfde die ik verbust had) in de stuurbediening wat verdraaid waardoor het stuur recht stond. Daardoor stond de kruiskoppeling dus niet meer helemaal in lijn met het frame. Zou het kunnen dat de fiets bij het met losse handen rijden zelf de middenstand van de kruiskoppeling opzoekt en daardoor naar rechts trekt?
In een poging het op te lossen, heb ik de as weer netjes in het midden gezet. Het stuur heb ik daarna alsnog recht kunnen zetten door de stuurbuis wat te verdraaien op de kruiskoppeling. Helaas blijft de fiets de neiging hebben naar rechts te trekken…

De fiets staat verder netjes horizontaal (dwars op de rijrichting) zowel belast als onbelast, dus dat is het ook niet. Een tip die ik nog kreeg is dat het achterwiel mogelijk niet helemaal in lijn staat met de lengte as van de fiets. Dat ga ik nog controleren, al is dat niet iets dat ik kan aanpassen. De oude achterband die op de fiets zat is in ieder geval niet scheef afgesleten.

Bij het proefrijden merkte ik wel dat ik altijd een beetje naar rechts geleund in de fiets zit. Dat doe ik niet bewust, dat gaat vanzelf… De fiets zelf is niet scheef en ook het zitje is volgens mij netjes recht gemonteerd. De komende tijd ga ik hier eens verder naar kijken/over nadenken…

Banden
In de winter ben ik op een gegeven moment, na een groot aantal lekke banden, overgestapt op Marathon Plus op alledrie de wielen. Daarna heb ik nog maar één keer lekgereden… Nu het echter weer warmer wordt, wil ik toch weer over op snellere banden. Totdat ik het lekrijden weer beu ben waarschijnlijk 😉

Bij de Mango zat als reserve een Maxxis DTH vouwband van 44-406. Dezelfde band heb ik in 55-559 versie op de Single Speed en daar bevalt deze prima! Ook op het Duitse velomobiel forum krijgt deze snelle band goede reviews. De band heb ik gemonteerd op de achtervelg met een binnenband die ik voor de zekerheid heb voorzien van wat anti-lek vloeistof. Kan ik dat ook gelijk eens testen.

Op de voorvelgen heb ik om te passen/testen een stel oude F-lites van Roef gemonteerd. Ze passen net in de wielkasten 😊. Toen bleek dat ze pasten heb ik een stel nieuwe besteld en gemonteerd. Het blijkt na een snelle weging dat een F-lite/Go-Cycle ruim 400 gram lichter is dan een Marathon Plus!!

Achterwiel en -ketting
Na het vervangen van de achterband bleek dat het wiel na stevig vastzetten niet meer mooi vrij liep. Na een hoop gezoek bleek dat de afstandsbus tussen beide wiellagers in de loop van de tijd 0,2 mm in elkaar gedrukt te zijn… Deze bus was van dunwandig aluminium (!) en dat kan niet tegen de kracht van het stevig vastzetten van het wiel. Van een stukje verwarmingspijp heb ik een nieuwe, iets langere, stalen bus gedraaid en nu loopt het wiel weer soepel.

Na het monteren van de secundaire ketting bleek dat de kettinglijn niet goed was. Het tandwiel op de tussenas vertoonde al wat tekenen van de ketting aan één kant omdat de lijn wat scheef was. Dus van een rest stukje aluminium een onderlegring gedraaid en die tussen het tandwiel en de naaf gemonteerd. Daarmee liep de ketting al een stuk beter maar nog steeds niet naar volle tevredenheid. Het klonk alsof hij nog steeds af en toe hapte alsof hij scheef één van de tandwielen op kwam. Ik kon het met geen mogelijkheid vinden…

Pas na twee kettingspanners en twee kettingen te hebben geprobeerd, bleek het het nagenoeg nieuwe freewheel te zijn dat vreemde geluiden maakte… Het is gewoon balen dat dat linkse draad heeft en je daarom geen enkele keuze hebt in kwaliteit… Ik heb het maar weer goed schoongemaakt en even laten weken in een bakje olie. Het geluid is nu weer (even) weg… Strikt genomen is dit freewheel ook niet echt nodig, als dit een vast tandwiel zou zijn, dan freewheelt de fiets gewoon op de vrijloop in de tussenas… Maar dat geeft wat extra weerstand uiteraard…

De kettingspanner had ik, in mijn zoektocht naar het bijgeluid, vervangen door een langer zelfgemaakt exemplaar met maar één wieltje. Deze loopt veel lichter en is tevens in en uit te bouwen zonder de hele swingarm te moeten uitbouwen (zoals bij de originele…). Ondanks dat het geluid dus in het freewheel zat, heb ik besloten deze nieuwe spanner te handhaven.

Kap
De kap van de Mango heeft nogal wat haarscheurtjes doordat er ooit een flinke lading sneeuw van een dak op is gegleden. Die waren ook voelbaar en daar ergerde ik me aan… Na een stukje losse gelcoat te hebben vastgelijmd met secondenlijm, heb ik dat geschuurd en gepolijst. Dat gaf een erg goed resultaat!

Dus toen heb ik besloten de gehele voorkant te doen. Dus heb ik alles nat geschuurd met korrel 600-800-1200 en daarna gepolijst met commandant 3 en 5. Tenslotte de kap in de Turtle was gezet. Het resultaat is spiegelglad met een mooie glans en de haarscheurtjes en andere beschadigen zijn niet meer voelbaar 😀. Ik ben erg tevreden!

De kap zit origineel gemonteerd met kit. Dat is niet handig met demonteren… Vandaar dat ik ervoor gekozen heb om in plaats van kit een dunne tochtstrip te gebruiken. Daardoor is de kap een eventuele volgende keer eenvoudig te demonteren. Bij het monteren leek het er eerst op dat de tochtband zich niet voldoende liet samendrukken maar na het aandraaien van alle boutjes zit de kap prima 😊

Overige dingen
Naast de hierboven genoemde dingen heb ik nog een hoop kleinere dingen aangepakt:

• Stoelsteun beter vastgezet, één van de klemmen zat los en dat was pas zichtbaar nadat ik de stoel uit de fiets had gehaald
• De hele fiets goed uitgezogen. Er komt toch best veel vuil in…
• Rode reflectiestrip achter beter vastgelijmd, de bovenkant liet langzaam los

• Beide shifters vervangen door SRAM X0 draaishifters, passend bij de nieuwe derailleur. Die shifters heb ik op de Shockproof ook en naar mijn mening zijn dat de beste 9 speed shifters die verkrijgbaar zijn!
• Voorderailleur verplaatst n.a.v. de nieuwe crank en afgesteld
• Een nieuwe plaats voor mijn navigatie, beter in het zicht

• Een set nieuwe Zefal Spin spiegels gemonteerd. De oude waren erg gekrast en bij felle zon zag ik er weinig meer in…
• Kettingen gereinigd, gecheckt op slijtage en tweemaal met Squirt behandeld

Al doende heb ik ook geprobeerd om zoveel mogelijk rammels te verhelpen. Ik denk dat het erg lastig is om zo’n “rijdende klankkast” 100% stil te krijgen maar ernaar streven kan geen kwaad 😊

Al met al was het een aardige klus maar wel leuk om te doen en met direct resultaat. Ben erg nieuwsgierig hoe de fiets nu rijdt! Wordt vervolgd dus…